گرافیک: ئاڤا نیوز
سیاسەت و بەڕێوەبردنی وڵات لە نێو عێراقی دانەمەزراو و پڕ لە تەنگەژەی ئایینی و سەربازی و سیاسی، لە توانای هەموو کەس نییە، چونکە عێراق هێشتا خاوەن سەروەری خۆی نییە و ئەو دەستانەی لێ نەبڕاوە کە بەردەوام هەولێ کۆنتڕۆڵکردنی دەدەن.
بەڵام لەگەڵ هەموو ئەمانەشدا، سەرکردەگەلێک هەن کە توانیویانە بە دیدێکی کراوە و مۆدێڕنەوە کار لەسەر بەدامەزراوەییکردنی ئەم وڵاتە بدەن و ستراتیژیی "سیاسەتی نەرم بەڵام پێداگر لە دابینکردنی ماف و خواستی گەل" جێبەجێ بکەن.
سەرۆکوەزیران مەسرور بارزانی، لە چوارساڵی ڕابردوودا وەک کەسێکی توند و مووکڕ ناسرا لە ڕووی سیاسەت و بەڕێوەبردنی وڵات و چارەسەری کێشەکان لەگەڵ بەغدا. سەرەتا دەگوترا ئەم ستراتیژە نادروستە و هەرێمی کوردستان بەرەو ئاقارێکی خراپ پاڵ پێوەدەنێت و لەگەڵ ئەوەدا بوون "بڕیار هەمووی لە بەغداوە بێت و هەرێمیش چاولەڕێ و بێدەنگ بێت لە ئاست کەرەمی بەغدا".
بەڵام ئەم تێگەیشتنە خۆبەکەمزانینە ڕێک پێچەوانەی ئەو ستراتیژییە بوو کە سەرۆکوەزیران بارزانی بۆ "کوردستانێکی بەهێز" لەبەرچاوی گرتبوو و لەم پێناوەشدا ڕووبەڕووی ئاستەنگ و قەیرانی زۆر کرایەوە بە شێوەیەک کە چوارساڵی ڕابردوو چوارساڵی "خۆڕاگری" و "پووچەڵکردنەوەی ئاریشە سرووشتی و دروستکراوەکان" بوو بەرامبەر هەرێم. گەلی کوردستانیش دەست و پەنجەی لەگەڵ زیاتر لە ١٦ قەیران نەرم کرد وەک 'هاتنی پەتای کۆرۆنا، بڕینی بودجە و قووتی خەڵک، دروستبوونی لافاو، گرتنەوەی ئاوی ڕووبارەکان، شەڕی داعش، ڕاگرتنی کاری پەرلەمان، ڕاگرتنی هەناردەی نەوت، هێرشی درۆنی و مووشەکی، ناکۆکی نێوخۆیی، ئاگرتێبەربوونە بەردەوامەکان و چەندین ئاریشەی دیکە'.
گەورەترین کێماسی لە نێو ئێمەی گەلی کوردستانی، "خۆبەکەمزانین بەرامبەر ئەویدی"ـیە کە نەوە لە دوای نەوە بۆمان گوازراوەتەوە، بەڵام سەرۆکوەزیران بارزانی ئەم بیرکردنەوە دەقگرتوو و باوەی تێکشکاند و سەلماندی ئەگەر بە دیپلۆماسییەکی نەرم بەڵام شێلگیر بەرامبەر ماف و دەستکەوتەکان کار بکرێت، ئەوا بەرەنجامی باشی دەبێت.
هەر لەم چەند ڕۆژەی ڕابردوو، هەرێمی کوردستان چەندین دەستکەوتی وەک بەرەنجامی ئەو ستراتیژییەی سەرۆکوەزیران هەبووە لەوانە:
ـ درێژکردنەوەی تەمەنی کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکان بۆ 6/1/2025 و پێداچوونەوە بە شێوازی پەنجەمۆری دەنگدەران و ژماردنی دەنگی دەنگدەران بە ئامێر و دەست.
ـ گەڕاندنەوەی نیوەی کورسیی کۆتاکان کە هەموو عێراق لەگەڵ هەڵوەشاندنەوەیاندا بوو.
ـ دابینکردنی 742 ملیار و 715 ملیۆن دینار لە خەرجیی حاکیمەی عێراق بۆ وەرگرتنی نزیکەی یەک ملیۆن تۆن گەنمی جووتیارانی هەرێمی کوردستان کە نزیکەی دوو ئەوەندەی پارساڵە و لە ماوەی 10 ساڵی ڕابردووش ئەوە یەکەمجارە عێراق ئەو بڕە گەنمە وەردەگرێت.
ـ دابینکردنی 210 ملیار و 444 ملیۆن دینار لەسەر خەرجی حاکیمە بۆ کڕینی دەرمان و پێداویستی پزیشکی هەرێمی کوردستان کە 16 ملیاری لە پارساڵ زیاترە.
چاوەڕوانیش دەکرێت لە ئایندەیەکی نزیکدا هەرێمی کوردستان لە ڕووی نەوت و غاز و بەرهەمی کشتوکاڵی و بازرگانییەوە ڕۆڵی گەورەی هەبێت چونکە:
ـ ئەمریکا و ئەوروپا و تورکیا و تەنانەت عێراقیش خەریکن دەگەنە ڕێککەوتنێک بۆ هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان.
ـ گفتوگۆ دەکرێت لەسەر غازی هەرێمی کوردستان لەوەی هەم لە هێرشی درۆنی بپارێزرێت و هەم هەناردەی ناوچەکە و ئەوروپا بکرێت.
ـ لیژنەی ڕێگەی گەشەپێدان لە هەرێمی کوردستانن بۆ گفتوگۆکردن لەبارەی پێشنیارەکەی سەرۆکوەزیران بارزانی کە گوتی: "ئەگەر ڕێگەکە بە هەرێمی کوردستاندا تێنپەڕێت، پلانێکی هەڵەیە".
نوێترین بیروڕا
گرنگیی فیلمی کفن لە پیشەسازیی سینەمای کوردیدا
10 کاتژمێر لەمەوپێش
بەهۆی هاوبەشیی هەواڵگرییەوە ئەمریکا و بەریتانیا لەپێشەوەن
12 کاتژمێر لەمەوپێش
دۆكترینی سهربازیی ئیسرائیل و جهنگ له ڕۆژههڵاتی ناوهڕاست
6 ئەیلوول
دۆستەکانی مام جەلال لە سلێمانی جێگایان نابێتەوە
6 ئەیلوول
گوێتان لە سەرۆکوەزیران بوو، چۆن تێیگەیشتن؟
5 ئەیلوول
سەرئێشەی بڵاوبوونەوەی ئەتۆمی بۆ سەرۆکی داهاتووی ئەمریکا
1 ئەیلوول
نوور زوهێر و پاسکوا؛ دوو دزی سەدە و یەک پەیام
30 ئاب
بۆچی مەسرور بارزانی بەئامانج دەگرن؟
27 ئاب
کفن بۆ هۆشیارکردنەوەی کۆمەڵگە لە دیاردەیەکی قێزەون
24 ئاب
کفن وەک دیمەنی کۆتایی جەنگ وابوو
22 ئاب
- بزنس
- 7 کاتژمێر لەمەوپێش
وەزارەتی دارایی عێراق نیازپاکی بۆ چارەسەرکردنی کێشەی مووچە ڕادەگەیێنێت
- ژینگە
- 7 کاتژمێر لەمەوپێش
لە کرماشان سەدان هێکتار زەوی بەهۆی ماددەی هۆشبەرەوە دەسووتێت
- بزنس
- 8 کاتژمێر لەمەوپێش
هەولێر و بەغدا مووچە و بودجە و پرسە هەڵپەسێردراوەکان تاوتوێ دەکەن
- کوردستان
- 8 کاتژمێر لەمەوپێش
ئێران جارێکی دیکە ئاوی زێی بچووک دەگرێتەوە
- بزنس
- 8 کاتژمێر لەمەوپێش
بڕیاری هاوردەکردنی بەنزینی بازرگانی دەچێتە بواری جێبەجێکردن