ئاڤا دیجیتاڵ
بەهۆی چالاکییەکانی مرۆڤ و زیادبوونی بەردەوامی بەرهەمهێنان و بەکارهێنان و کارکردن و زیادەڕەوی لە بەکارهێنانی سووتەمەنی بەردین، ڕێژەی گازە گەرمەکان لە بەرگەهەوادا بەردەوام لە بەرزبوونەوەدایە، ڕێژەی دووەم ئۆکسیدی کاربۆن لە بەرگەهەواوە لە ماوەی 144 ساڵدا بە ڕێژەی لەسەدا %45 زیادی کردووە.
چیرۆكی سەرەكی: بەگوێرەی ئەو زانیاریانەی لە داتاکانی بەڕێوەبەرایەتی نیشتمانی ئۆقیانووس و بەرگەهەوا (NOAA) کۆکراونەتەوە، ڕێژەی دووەم ئۆکسیدی کاربۆن (CO2) لە بەرگەهەوادا لە دەوروبەری 200 بۆ 28ppm (گەردیلە لە ملیۆنێکدا)، ئەو پلەیە لە ماوەی 400 هەزار ساڵی ڕابردوودا بووە بەر لەوەی جیهان بچێتە نێو قۆناغی پیشەسازی و درووستبوونی کارگە سووتەمەنییەکان.
زانیاری زیاتر: گازی دووەم ئۆکسیدی کاربۆن کە یەکێکە لە گازە سەرەکییەکانی بەهۆی زۆری دەردانی دووکەڵی ناوچە پیشەسازییەکانەوە دروستدەبێت، لە ساڵی 1880دا نزیکەی 291 ppm بووە، بەڵام ئەم رێژەیە لە ساڵی 2023دا بۆ 45% زیادیکردووە بووە بە 421 ppm.
مەترسییە پێشبینیکراوەکان: بەرزبوونەوەی ڕێژەی دووەم ئۆکسیدی کاربۆن کاریگەری لەسەر زۆرێک لە رووداوە سرووشتییەکانی کەشوهەوا هەیە، بە گوێرەی زانیارییەاکنی پرۆفیسۆر حوسێن تۆرۆس، شارەزا لە بواری کەشناسی "شەپۆلەکانی کەشوهەوای گەرم و سارد، لافاو، توانەوەی سەهۆڵبەندان کاریگەرییان لەسەر بەرزبوونەوەی ئاستی ئاوی زەریاکان هەیە، ئێمە گەورەترین کاریگەری زیادبوونی کاربۆن دەبینین".
کاتێک بەرواردێک لە پلەکانی گەرما دەکەین لەسەر ئاستی جیهان لەنێوان ساڵانی1880 تاوەکو ئێستا." "دەبینین کە پلەی گەرمیی بەهۆی بەرزبوونەوەی رێژەی دووەم ئۆکسیدی کاربۆن زیاتر لە یەک پلە بەرزبووەتەوە". پڕۆفیسۆر تۆرۆس، باسی لەوە کردووە.
چارەسەرەکان: بە گوێرەی لێکۆڵینەوەکان، پێویستە رێژەی دووانە ئۆکسیدی کاربۆن لە بەرگەهەوای زەوی کەمبکرێتەوە، بەوەی کە سەرچاوەی سەرەکی وزەی زەوی خۆرە، تیشکی درێژی شەپۆلی کورت لە خۆرەوە بە ئاسانی بە گازی ناو بەرگەهەوادا تێدەپەڕێت، پرۆفیسۆر تۆرۆس وایگوت.
زانیاریی زیاتر: لەگەڵ زیادبوونی ڕێژەی دووەم ئۆکسیدی کاربۆن لە بەرگەهەواوە، بڕی گازە گەرمەکانی ناو بەرگەهەوای زەوی و ئەو تیشکە درێژانەی لە زەویەوە دەردەچێت، دەهێڵێتەوە "لەگەڵ زیادبوونی مانەوەی رێژەی ئەو تیشکانە، زەوی گەرم زیاتر گەرم دەبێت، هەر ئەمەش وادەکات پلەکانی گەرمای زەوی لەگەڵ تێپەربوونی کات بەرزتر ببێتەوە".
هەربۆیە، پێویستە رێژەی دووەم ئۆکسیدی کاربۆن لە بەرگەهەواوە کەم بکەینەوە،" ئەگەر توانیمان ئەمە بکەین جیهان لە گەرم بوون رزگاردەکەین."
زیاتر لەسەر ئەم بابەتانە بکۆڵەرەوە
ئاڤا دیجیتاڵ
Editor
دوایین هەواڵەکان
- کوردستان
- 53 خولەک لەمەوپێش
ئاسایشی سلێمانی دەستگیرکردنی دوو تیرۆریستی داعش ڕادەگەیێنێت
- عێراق
- 1 کاتژمێر لەمەوپێش
سبەی پەرلەمانی عێراق میوانداریی سوودانی دەکات
- جیهان
- 1 کاتژمێر لەمەوپێش
ترەمپ پێشنیاز دەکات کەنەدا ببێتە ویلایەتی 51ـی ئەمریکا
- کوردستان
- 2 کاتژمێر لەمەوپێش
پرۆسەی بایۆمەتری دەستپێدەکاتەوە
هەڵبژاردەکان بۆ تۆ
کوردستان فاوندەیشن؛ پڕۆژە گەورە و بێوێنەکەی گەنجانی کوردستان
21 کاتژمێر لەمەوپێش
پووتین داوای لێبوردن لە مێرکڵ دەکات
30 تشرینی دووەم
ڕێگاچارەی گرفتی مووچەی مانگەكانی 11 و 12ی فەرمانبەران ئاشكرا دەكرێت
29 تشرینی دووەم
چەند خۆراکێک ئەگەری تووشبوون بە 14 جۆری جیاوازی شێرپەنجە کەم دەکەنەوە
29 تشرینی دووەم
پەرلەمانی ئوسترالیا یاسای قەدەغەکردنی تۆڕە کۆمەڵاتییەکان بۆ منداڵان پەسەند دەکات
29 تشرینی دووەم
- ژینگە
- 20 کاتژمێر لەمەوپێش
هەفتەی داهاتوو شەپۆلێکی بارانبارین ڕوو لە کوردستان دەکات
- ژینگە
- 28 تشرینی دووەم
پیسکردنی پارک و شوێنە گشتییەکان نیگەرانی لێدەکەوێتەوە
- ژینگە
- 28 تشرینی دووەم
لە هەولێر سێ ژینگەپارێز خەڵات دەکرێن
- ژینگە
- 28 تشرینی دووەم
کەی بەفر و سەرما تەواو دەبێت؟
- ژینگە
- 26 تشرینی دووەم
شێخ دارا: لە چەند ناوچەیەکی هەرێمی کوردستان بەفر دەبارێت