دوای كوشتنی هەنییە چی ڕوودەدات؟

ئاڤا نیوز

 

ئیسرائیل بە كوشتنی ئیسماعیل هەنییە گورزێكی كوشندەی لە حەماس دا، چاوەڕوان دەكرێت دوای ئەو ڕووداوە پێشهاتەكان مەترسیدار بن.

چیرۆكی سەرەكی: پاش ڕێوڕەسمی دەستبەكاربوونی مەسعوود پزیشكیان سەرۆككۆماری ئێران لە ئەنجومەنی شورای ئێران، ئیسماعیل هەنییە، بەرپرسی مەكتەبی سیاسی حەماس لەگەڵ شاندی یاوەری بەرەو شوێنی نیشتەجێبوونی خۆی لە بارەگایەكی تایبەتی هێزە دێرینەكانی جەنگ لە تاران كە لەژێر پارێزگارییەكی قورسدایە بەڕێكەوتن ، چەند كاتژمێرێك دوای ئەوە، هەنییە كوژرا، ئەمەش ڕێگەی بۆ زنجیرەیەك سیناریۆ لە ناوچەكەدا كردەوە.

ئەوەی پێویستە بیزانیت: بزووتنەوەی خۆڕاگری ئیسلامی "حەماس" بەرەبەیانی ئەمڕۆ چوارشەممە، ڕایگەیاند: ئیسماعیل هەنییە، ڕایگەیاند: ئیسماعیل هەنییە لە ئەنجامی هەڵمەتێكی ئیسرائیلی لە شوێنی نیشتەجێبوونی لە تاران كوژرا.

تاران قسەی هەبوو
سوپای پاسدارانی ئێران ڕایگەیاند: هەنییە لە تاران كوژراوە، دوای ئەوەی شوێنی نیشتەجێبوونی بە "مووشەكێك" كراوەتە ئامانج.

بەس هەنییە كرایە ئامانج
ئیسرائیل تەنیا شوێنی نیشتەجێبوونی هەنییە و شاندی یاوەری كردە ئامانج، هەرچەندە زیاد نەخلا ئەمینداری گشتی جیهادی ئیسلامی و شاندی یاوەری لە نهۆمێكی دیكەی بیناكەش نیشتەجێ بوون، بەپێی سەرچاوەكانی ڕۆژنامەی عەرەبی جەدید.

 

كۆبوونەوەیەكی بەپەلە

ڕۆژنامەی نیویۆرك تایمز بە پشت بەستن بە بەرپرسانی ئێران بڵاویكردەوە، ئەنجوومەنی باڵای ئاسایشی نەتەوەیی ئێران كۆبوونەوەیەكی بەپەلەی لە شوێنی نیشتەجێبوونی ڕێبەری كۆماری ئیسلامی ئێران، بە ئامادەبوونی ئیسماعیل قائانی فەرماندەی سوپای قودس، ئەنجامداوە.

گەورەترین  كوشتن لە جۆری خۆیدا
كوشتنی هەنییە چەند كاتژمێرێك دوای كوشتنی فوئاد شوكر (حاج موحسن) فەرماندەی باڵای حیزبوڵلای لوبنان بوو لە بەیرووتی پایتەختی لوبنان، كە بە فەرماندەی باڵای سەربازیی سەر بە ئێران لە لوبنان دادەنرێت.

ڕووداوەكان زیاتر پەرەدەسەنن
پەرەسەندنەكان دوای چەند ڕۆژێك دێت لە كوژرانی 12 كەس لە ئەنجامی كەوتنەخوارەوەی مووشەكێك لە شارۆچكەی مەجدال شەمس لە جۆلان و هێرشی ئیسرائیل بۆ سەر غەززە.
 بۆ 299هەمین ڕۆژی لەسەریەك شەڕی غەززە بەردەوامە و زیاتر لە 130 هەزار فەلەستینی كوژراون و بریندار بوون، زۆربەیان منداڵ و ژنن.

وەڵامی ئێران چییە؟
عەلی خامنەیی ڕێبەری باڵای ئێران كە پێش كوشتنی هەنییە چاوی پێی كەوتبوو، بە وەڵامێكی تووند هەڕەشەی لە ئیسرائیل كرد و گوتی:" قەوارەی تاوانبار و تیرۆریستی زایۆنیستی، بە تیرۆركردنی ئیسماعیل هەنییە، ڕێگەی خۆشكرد بۆ سزادانی تووندی ناوبراو تۆڵەسەندنەوە لە خوێنی هەنییە یەكێك لە ئەركەكانی ئێرانە چونكە تیرۆركردنەكە لەسەر خاكی ئێران ڕوویداوە".

لە درێژەی قسەكانیدا گوتی: "هەنییە ژیانی خۆی وەك تێكۆشەرێك ژیاوە، منداڵەكانی وەك شەهید پێشكەش كردووە و ئامادەی شەهیدبوون بووە".
لای خۆیەوە مەسعوود پزیشكیان سەرۆككۆماری ئێران ڕایگەیاند:"وڵاتەكەی بەرگریی لە یەكپارچەیی و شەرەفی خاكی خۆی دەكات".

قەبارەی ئەو وەڵامە چەندە كە خامنەیی باسی دەكات؟
ئایا جیاوازە لەو وەڵامەی كە سەرۆككۆماری نوێی ئێران لە یەكەم ڕۆژی دوای دەستبەكاربوونیدا باسی دەكات؟ ئایا هاوشێوەی وەڵامدانەوەی بەئامانجكردنی باڵیۆزخانەی ئێران لە دیمەشق و تیرۆركردنی ژمارەیەك سەركردەی سەربازی گرنگە؟ لێرەدا بابەتەكە ئاڵۆزترە، بەو پێیەی شوێنی ئامانجكراو خودی پایتەختی سیاسی ئێرانە، ئەمەش گورزێكی بەهێزە لە ئاسایشی نەتەوەیی وڵات.
سەبارەت بە كوشتنی هەنییە كە بە هاوپەیمان دادەنرێت و وڵاتی میواندار بڕیارە لە هەر دەستدرێژییەكی ناوخۆیی یان دەرەكی بیپارێزێت، جگە لەو هێما سیاسی و ئایینییەی كە لە ناوەڕاستی بەردەوامی دەستدرێژی بۆ سەر غەززە تا ئێستا هەڵیگرتووە.

ئەم پرسیارە دێتە پێشەوە 
ئایا ئێران بەرپرسیارێتی وەڵامدانەوەی ئەو "تیرۆرە " لە ئەستۆ دەگرێت بۆ ئەوەی خۆی ڕزگار بكات، یان بابەتەكە هاوشێوەی وەڵامی پێشووی ئێران دەبێت بۆ بەئامانجگرتنی باڵیۆزخانەی ئێران لە دیمەشق.

بۆچی ئیسرائیل ئۆپەراسیۆنەكەی لە ئەستۆ نەگرت؟
دوای ئەوەی بە فەرمی كوشتنەكە لەلایەن حەماسەوە ڕاگەیێنرا، نووسینگەی بنیامین نەتەنیاهۆ سەرۆكوەزیرانی ئیسرائیل، داوای لە وەزیرەكان كرد كە هیچ لێدوانێك لەسەر كوشتنی ئیسماعیل هەنییە نەدەن.
لەمەشدا دەكرێ ئاماژە بەوە بكرێت ئەوەی لەگەڵ ئیسماعیل هەنییە ڕوویدا “تیرۆرێكی سیاسی “بوو نەك سەربازی، بەتایبەتی كە ئیسماعیل هەنییە ئەو كەسە بوو كە خەریكی دانووستانەكانی ئاگربەست بوو.
بێگومان ئیسرائیل و بەتایبەت ناتانیاهۆ دەزانێت كوشتنی ئیسماعیل هەنییە بەم نزیكانە گەیشتن بە ئاگربەست ئاڵۆزتر دەكات، لانیكەم لەم ماوەیەی ئێستادا ئیدارەی ئەمریكا فشار دەخاتە سەر ئیسرائیلییەكان بۆ ئەوەی پێش هەڵبژاردنەكانی ئەمریكا لە مانگی نۆڤەمبەری داهاتوودا بەدەستی بهێنن.
كوشتنی هەنییە، ڕەنگە حەماس بخاتە بەردەم دووڕیانێكی سەخت، نەك سەبارەت بە هەڵبژاردنی سەركردەیەكی نوێ، بەو پێیەی توانای ئەوەی هەیە دەستبەجێ سەركردەیەكی نوێ هەڵبژێرێت، كە لەوانەیە خالد مەشعەل، مووسا ئەبو مەرزوق، یان ئوسامە حەمدان بێت، وەك چۆن بزووتنەوەی حەماس لە ڕووی مێژووییەوە پشت بە سەركردایەتی تاكەكەسی نابەستێت.
ئێستا هەر ئیمتیازێك سەبارەت بە ئاگربەست بەو مانایەیە كە بزووتنەوەكە لە پێگەیەكی لاوازیدا دەردەكەوێت و ئەمەش بە سادەیی دوای ئەو هەموو سەبر و قوربانیدانانەڕوونادات كە خەڵكی غەززە ئەزموونی كردووە.
 كەرەستە سەربازییەكان وەك جاران نین، هەرچەندە ڕەنگە بزووتنەوەكە لە بەرەی كەناری ڕۆژئاوا هەندێك فشار دروست بكات.
هەر لەو چوارچێوەیەدا، سی ئێن ئێن لە زاری سەرچاوەیەكی ئاگادار لە وتووێژەكان ڕایگەیاندووە "كوشتنی بەرپرسی مەكتەبی سیاسی حەماس، ڕەنگە دانووستانەكانی ئاگربەست و ئازادكردنی دەستگیركراوەكان لە غەززە ئاڵۆزتر بكات".
لە ئاستی سیاسیشدا پێدەچێت نەتەنیاهۆ بەردەوام بێت لە هەوڵەكانی بۆ درێژەدان بە هێرشەكانی دژی غەززە.