ئیسرائیل پلانی بەرەنگاربوونەوەی حیزبوڵڵا فراوانتر دەكات

ئاڤا نیوز

 

گرژییەکانی نێوان بەرەی ئێران و ئیسرائیل لەلایەک و بەتایبەتیش نێوان حیزبوڵڵا و ئیسرائیل گەیشتووەتە قۆناغێکی مەترسیدار.

وێنە گەورەکە: گرژییە بەردەوامەکانی نێوان ئیسرائیل و حیزبوڵڵای لوبنان گەیشتووەتە قۆناغێکی مەترسیدار، ستراتیژی ئیسرائیل بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئەو مەترسییەی گرووپەکە دروستیدەکات، فرەلایەنە.

ئەوەی پێویستە بیزانیت: ستراتیژەکەی ئیسرائیل ڕێوشوێنی ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ لەخۆدەگرێت کە ئامانج لێی لاوازکردنی تواناکانی ئۆپەراسیۆنی گرووپەکەیە. ئەم شیکارییە بەدواداچوون بۆ ڕێوشوێنە ئامادەکارییەکانی ئیسرائیل و ئامانجە ستراتیژییەکان و هێڵە کاتییە ئەگەرییەکان دەکات بۆ هەوڵێکی سەربازیی هەماهەنگ دژی گرووپەکە بە لەبەرچاوگرتنی ڕووداوە جیۆپۆلیتیکییە فراوانەکان و ڕەچاوکردنی ناوخۆیی.

 

حیزبوڵڵای لوبنان لە لیستی تیرۆریستان دوورخرایەوە
لابردنی حیزبوڵڵا لە لیستی تیرۆریستیدا لەلایەن کۆمکاری عەرەبیەوە هەنگاوێکی سیاسی گرنگ بوو. ئەم گۆڕانکارییە ئاسانکاری بۆ دانووستانەکانی نێوان لایەنە عەرەبییەکان و سەرکردایەتی حیزبوڵڵا دەکات سەبارەت بە ململانێکان لەسەر سنووری باشووری لوبنان. جگە لەوەش ئاسانکاری دەکات بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ حیزبوڵڵا لە هەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی لوبنان، بە لەبەرچاوگرتنی نوێنەرایەتی سیاسی گرووپەکە. بەڵام پێدەچێت ئامانجی سەرەکی وڵاتانی عەرەبی دوورکەوتنەوە بێت لە هەر هەڵکشاندنێک کە حیزبوڵڵا دەستی پێکردبێت لە ئەگەری شەڕدا، هەروەها نیشاندانی نیەتپاکی بۆ دوورکەوتنەوە لە دەستوەردانی ڕاستەوخۆ.

 

ئامانجە ستراتیژییەکان

1- بێلایەنکردنی توانای سەربازی حیزبوڵای لوبنان: ئیسرائیل ئامانجی هەڵوەشاندنەوەی جبەخانەی مووشەکی حیزبوڵای لوبنانییە.

2- پەکخستنی هێڵەکانی دابینکردن پشتیوانی: بڕینی  ڕێڕەوی ڕۆیشتنی چەک و پشتیوانی لۆجستی لە ئێران و عێراق و بۆ ناو سووریا.
3. بە ئامانجگرتنی ناوەندەکانی فەرماندەیی: تێکدانی تۆڕەکانی فەرماندەیی و پەیوەندییەکانی حیزبوڵڵا بۆ تێکدانی هەماهەنگی ستراتیژی نێوانیان.
4- هێرشی پێشوەختە لە سووریا: بە ئامانجگرتنی ڕێڕەوی دابینکردن و دامەزراوە سەربازییەکان لە سووریا، ئیسرائیل هەوڵدەدات ڕێگری بکات لە گواستنەوەی چەکی پێشکەوتوو.
ڕێوشوێنی ئامادەکاری
1- کۆکردنەوەی زانیاریی هەواڵگری: بەهێزکردنی هەوڵەکانی چاودێری و سیخوڕی بۆ دەستنیشانکردنی شوێنەکانی هەڵگرتنی چەک و ناوەندەکانی فەرماندەیی و ڕێڕەوی دابینکردنی چەکەکانی حیزبوڵڵا.
2. مەشقی سەربازی: ئەنجامدانی مەشقی سەربازی بەرفراوان ھاوشێوەکردنی شەڕی فرە بەرەیی، ئامادەکردنی هێزی زەمینی و ئاسمانی و دەریایی.
3. مانۆڕی دیپلۆماسی: پەیوەندی لەگەڵ هاوپەیمانە نێودەوڵەتییەکان بۆ دەستەبەرکردنی پشتیوانی دیپلۆماسی و کەمکردنەوەی کاردانەوە توندوتیژییەکانی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی.

 

ڕەچاوکردنی کات

مشتومڕی دیبەیتی دوای سەرۆکایەتی

• کەشوهەوای سیاسی: چاوەڕوانی تا دوای دیبەیتی سەرۆکایەتی ئەمریکا ڕێگە بە ئیسرائیل دەدات ڕای گشتی ئەمریکا و هەڵوێستی بەربژێرە ئەگەرییەکانی سەرۆکایەتی بەرامبەر بە ململانێکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بپێوێت.

• سەبرگرتنی ستراتیژی: ئەم دواکەوتنە کاتێکی زیاتر بۆ ئۆپەراسیۆنە هەواڵگرییەکان دابین دەکات و دڵنیایی دەدات کە ئامادەکارییە سەربازییەکان بە تەواوی تەواو دەبن.

پەرەسەندن دوای وتارەکەی سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل لەبەردەم کۆنگرێس
کاریگەری سیاسی: گوتارەکەی نەتانیاهۆ لە کۆنگرێس هۆکارێک بوو بۆ ئەوەی پشتیوانی بۆ ئیسرائیل دروستببێت لە هێرشکردنە سەر باشووری لوبنان.
هەماهەنگی لەگەڵ بۆنە ناوخۆییەکان لە ئەمریکا
• کۆتایی هەفتەی چوارەمی تەمموز: ڕەنگە کاتی شەڕکردنەکان لە کۆتایی هەفتەی چوارەمی تەمموزدا ستراتیژی بێت. لەم ماوەیەدا ئەمریکا گرنگی بە ئاهەنگەکانی ناوخۆ دەدات، کە ڕەنگە خێرایی وەڵامدانەوە نێودەوڵەتییەکان کەم بکاتەوە.
• سوودی ئۆپەراسیۆن: ڕەنگە کۆتایی هەفتەیەکی درێژ پەنجەرەیەک دابین بکات کە کاردانەوە سیاسی و سەربازییەکان خاوتر بن، ئەمەش ڕێگە بە ئیسرائیل دەدات بە دەستوەردانی کەمتر ئامانجە سەرەتاییەکان بەدەستبهێنێت.

سیناریۆی ئەگەری  شەڕکردن

1- هێرشی ئاسمانی پێشوەختە: هێرشی ئاسمانی ورد کە شوێنەکانی مووشەکی حیزبوڵڵا و ناوەندەکانی فەرماندەیی و ناوەندەکانی لۆجستی لە لوبنان و سووریا دەکاتە ئامانج.
2. هێرشی زەمینی: ئۆپەراسیۆنە زەمینییە سنووردارەکان بۆ لەناوبردنی ئامانجە تایبەتەکانی بەهای بەرز و پاراستنی شوێنە ستراتیژییەکان.
3. گەمارۆی دەریایی: جێبەجێکردنی گەمارۆی دەریایی بۆ ڕێگریکردن لە گواستنەوەی چەک و پێداویستییەکان بەسەر دەریای ناوەڕاستدا.
4- شەڕی ئەلیکترۆنی: بەکارهێنانی ئۆپەراسیۆنە ئەلیکترۆنییەکان بۆ تێکدانی تۆڕەکانی پەیوەندی و توانا هەواڵگرییەکانی حیزبوڵڵا.

 

کاریگەرییە ناوچەییەکان
شانۆی سووریا: پەرەسەندن لە سووریا دەتوانێت هێزەکانی ئێران و ڕووسیا بۆ خۆی ڕابکێشێت و داینامیکی ململانێکان ئاڵۆزتر بکات. ئیسرائیل دەبێت خۆی بۆ ئەگەری تۆڵەسەندنەوە لەلایەن بریکارەکانی سووریا و ئێرانەوە ئامادە بکات.
• وەڵامی لوبنان: کاردانەوەی حکومەتی لوبنان یەکلاکەرەوە دەبێت. ئیسرائیل ئامانجی دابڕانی حیزبوڵڵایە لە کۆمەڵگەی بەرفراوانی لوبنان بۆ کەمکردنەوەی کاردانەوەی ناوخۆیی و پاراستنی سەقامگیری ناوچەکە.

تێڕوانین و پێشهاتە زیادەکان
• کاریگەری ئێران: ڕۆڵی ئێران وەک لایەنگری سەرەکی حزبوڵڵا پێویستی بە چاودێری وردی کردەوەکانی ئێران هەیە. 
• سیاسەتی ناوخۆیی ئیسرائیل: ڕەچاوکردنی سیاسی ناوخۆیی لەناو ئیسرائیلدا، لەوانەش سەقامگیری حکومەتی ئێستا و ڕای گشتی.

کاردانەوە نێودەوڵەتییەکان: وەڵامدانەوەی یاریزانە سەرەکییە نێودەوڵەتییەکان، بەتایبەتی ئەمریکا، ڕووسیا و یەکێتی ئەوروپا، لە داڕشتنی پەرەسەندنی ململانێکان و کاردانەوەکانیدا، زۆر گرنگ دەبێت.
• نیگەرانییە مرۆییەکان: دەبێت پێشبینی قەیرانە مرۆییە ئەگەرییەکان بکرێت کە لە ئەنجامی کردەوە سەربازییەکانەوە سەرهەڵدەدەن. ئیسرائیل دەبێت خۆی بۆ هاتنی پەنابەران و وەڵامدانەوەی مرۆیی نێودەوڵەتی ئامادە بکات.

لە کۆتاییدا
ئامادەکارییە ستراتیژییەکانی ئیسرائیل بۆ ئەگەری ململانێی لەگەڵ حیزبوڵڵای لوبنان، ڕێبازێکی گشتگیر لەخۆدەگرێت کە هەوڵە سەربازی، دیپلۆماسی و هەواڵگرییەکان تێکەڵ دەکات. پێدەچێت کاتی هەر کارێکی هێرشبەرانە لە ژێر کاریگەری ڕووداوە سیاسییە گەورەکاندا بێت، چ لە ئاستی ناوخۆ و چ لە ئاستی نێودەوڵەتیدا.