دیمەنی ئاڵای کوردستان و ئاڵای سووریا کە کانتۆنی ڕۆژئاوای تیایدا دیاری کراوە، گرافیکی ئاڤا نیوز
كێشه‌ی سه‌ره‌كی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست نه‌بونی دیموكراسی و ڕه‌تكردنه‌وه‌ی فره‌یی و پێكه‌وه ژیانه له هه‌مو ئاسته‌كاندا، ئاستی سیاسی فیكریی ئاینی و ئیتنی و نه‌ته‌وه‌یی.
به‌ڵام ئه‌زمونی هه‌رێمی كوردستان هه‌ر له ساڵی 1992 وه سه‌ره‌ڕای كاره‌ساته ناوخۆییه‌كانی، به‌ڵام توانی چ له ڕوی یاسایی و چ له ڕووی پراكتكیكیه‌وه ئه‌و قۆناغه تێپه‌ڕێنێت و ببێته نمونه‌یه‌ك له تێپه‌ڕاندنی ئه‌و عه‌قڵه دواكه‌وتوو خۆپه‌رست و تاكڕه‌وه‌ی ساڵه‌های ساڵه ناوچه‌كه به ده‌ستیه‌وه گیرۆده‌یه و نمونه‌یه‌كی جیاواز پێشكه‌ش بكات.
له‌به‌ر ئه‌وه‌ی گه‌لی كورد خۆی قوربانیی نه‌بونی عه‌قڵیه‌تی پێكه‌وه ژیان و قبوڵكردنی ئه‌وی تری جیاوازه، هه‌ر بۆیه سه‌ركردایه‌تی كورد له پاش گه‌ڕانه‌وه‌ی بۆ شاره‌كان و دامه‌زراندنی داموده‌زگای حوكمڕانی بڕیاری ئه‌وه‌ی دا كه فره‌یی و قبوڵكردنی جیاوازیه‌كان و له خۆ گرتنیان بكاته نه‌خشه‌رێگای خۆی.
هه‌رله‌سه‌ر ئه‌م بنه‌مایه په‌رله‌مانی كوردستان كه ئه‌و كات هێشتا حاڵه‌تێكی دیفاكتۆ بوو له ناوچه‌كه‌دا یاسای دامه‌زراندنی پارته سیاسیه‌كان و چه‌ندین یاسای دیكه‌ی بۆ پاراستنی پێكهاته نه‌ته‌وه‌یی و ئاینیه‌كان ده‌رچوواند، ئه‌مه له كاتێكدا هێشتا سه‌دام حوسێن له به‌غدا حوكمی ده‌كرد.
ئه‌و فره ره‌نگی و فره ده‌نگی و جیاوازیه ئاینی و ئیتنی و ئایدۆلۆژیه‌ی له هه‌رێمه‌كه‌دا هه‌بو به‌م میكانیزمه دیموكراسیه، سه‌ره ڕای كه‌موكورتیه‌كان ڕێگه‌ی خۆنمایشكردن و مانیفێست بونی پێدرا و هه‌موان بون به به‌شێک له سیستمه نوێیه‌كه.
ئه‌مه له كاتێكدا پێش ساڵانی دووهه‌زار، ناوچه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست وڵاتێكی تێدا نەبوو به‌ده‌ست تاكجه‌مسه‌ری نه‌ته‌وه‌یی و مه‌زهه‌بی و سیاسیه‌وه گیرۆده نه‌بێت ، هه‌موانیش له‌ساڵانی دواتردا و به‌تایبه‌ت له به‌هاری 2011 باجی ئه‌و سڕینه‌وه و سه‌ركوتكردنه‌یان دا.
هه‌ر له میسره‌وه تا لیبیاو تا سوریا و لوبنان و تونس و سوودان و ئێران و توركیا وڵاتێك نیه باجی دیكتاتۆریه‌ت و تاكڕه‌وی و سڕینه‌وه‌ی ئه‌وانی دیکەی نه‌دابێت.
ئه‌و ئه‌منیه‌ت و ئاسایشه‌ی هه‌رێمی كوردستان چه‌ندین ساڵه لێی به‌هره‌مه‌نده و وه‌ك نمونه‌یه‌ك له ناوچه‌كه و پاشان له عێراقیشدا له زاری گه‌وره دیپلۆماتكار و گه‌وره ژورناڵه‌كانی دونیاوه باس ده‌كرێت هیچ نیه جگه له به‌رهه‌می ئه‌و یه‌كتر قبوڵكردن و پێكه‌وه ژیانه ئاینی و ئیتنی و سیاسیه‌ی به یاسا له هه‌رێمه‌كه‌دا چه‌سپیوه.
ده‌سته‌واژه‌ی "عێراقەکەی دی" كه زۆربه‌ی دیپلۆماتكارانی دونیا بۆ هه‌رێمیان به‌كار دەهێنا هه‌ر ده‌ره‌نجامی ئه‌مه‌بوو، هه‌ر ئهمهش بو دواتر سیاسه‌تی فشارخستنه سه‌ر هه‌رێم ده‌ستی پێكرد.
ئه‌م ڕۆژانه كه‌یادی كریسمیس و جه‌ژنی سه‌ری ساڵ و له‌دایكبوونی حەزرەتی عیسای مه‌سیحه، به‌ڕوونی ئه‌و پێكه‌وه ژیانه ئاینیه له‌سه‌ر ئاستی میدیا و كۆمه‌ڵگاو دام و ده‌زگا فه‌رمیه‌كان ره‌نگی داوه‌ته‌وه كه بێگومان ئه‌وه لێكه‌وته‌ی سیاسیشی هه‌یه.
هه‌رێمی كوردستان باوه‌ڕی وایه هه‌ر ئاین و ئاینزاو ئیتنێكی جیاواز ڕه‌نگدانه‌وه‌ی حاڵه‌تی سرووشتی كۆمه‌ڵگه‌ی كوردستانه، هه‌ر بۆیه له هه‌رێم به ئاین و ئاینزا جیاوازه‌كان ناوترێ (ئه‌قه‌لیات) یان كه‌مایه‌تیه‌كان به‌ڵكو به فه‌رمی ده‌وترێ پێكهاته‌كان، چونكه ئه‌وانه به شێكی دانه‌بڕاون له چنینی كۆمه‌ڵایه‌تی و مێژویی و جوگرافیی وڵاتی كوردستان.
هه‌رێمی كوردستان نه‌ك تەنیا له ڕووی ئیتنی و ئاینی و مه‌زهه‌ب، به‌ڵكو له ڕوویی جیاوازی ئایدۆلۆژی و سیاسیشه‌وه پێشه‌نگه.
په‌رله‌مانی كوردستان به به‌رده‌وامی كۆكه‌ره‌وه‌ی هه‌مو دیدگا جیاوازه سیاسی و ئایۆدلۆژیه‌كان بوه، ته‌نانه‌ت حكومه‌تی کوردستانیش له زۆربه‌ی كابینه‌كاندا هاوبه‌ش بووه له نێوان پارته سیاسیه جیاوازه‌كانی نه‌ته‌وه‌یی و سیكۆلارو ئیسلامی و به‌شداری پێكردنی پێكهاته‌كان.
ئه‌مه‌له كاتێكدا له زۆربه‌ی وڵاتانی ناوچه‌كه ئه‌سڵه‌ن رێگه‌یان نه‌ده‌درا به ئایدۆلۆژیا و نه‌ته‌وه جیاوازه‌كان بوونی سیاسیان هه‌بێت.
ئه‌م سیستمه سیاسیه فره ره‌نگه‌ی هه‌رێمی كوردستان ده‌كرێ نمونه‌یه‌ك بێت بۆ ته‌واوی سووریای داهاتوو هه‌روه‌ها بۆ رۆژئاوای كوردستانیش، به‌بێ ئه‌مه هه‌رگیزا و هه‌رگیز سوریایه‌كی نوێ له‌دایك نابێت.
هه‌ر ئهمهش بو په‌یامی سه‌رۆك بارزانی بۆ پارته سیاسیه‌كانی رۆژئاوای كوردستان كه داوای لێكردن پێكه‌وه بچنه دیمه‌شق و كه‌س په‌راوێز نه‌خرێت.
نوێترین بیروڕا
کونتێکستا پڕاگماتیزمێ چییە و بوچی سیاسەتەکا پراگماتیزمی بو هەرێما کوردستانێ یا گرنگە؟
21 کانوونی یەکەم
پاڵپشتیکردنی سوورییەکان لەبوونیادنانی دیموکراسییان ئەرکە
19 کانوونی یەکەم
گۆڕانكارییەكانی ناوچەكە و گەڕێكی نوێی پێكهێنانی كابینەی نوێ
17 کانوونی یەکەم
گۆڕانكارییەكانی ناوچەكە و گەڕێكی نوێی پێكهێنانی كابینەی نوێ
17 کانوونی یەکەم
تووندوتیژیی میدیایی
16 کانوونی یەکەم
كەوتنی بەشار ئەسەد و ئومێدێك بۆ ئاگربەست لە غەززە
15 کانوونی یەکەم
چی دەسەڵاتەكان دەهێڵێتەوە؟
11 کانوونی یەکەم
سووریا؛ دەرگەھێ جەھنەمێ یان شاما شەریف؟
11 کانوونی یەکەم
کەوتنی ئەسەد و شەوی چارەنووسی دیمەشقییەکان
11 کانوونی یەکەم
گەڕێکی نوێی جەنگی جیهانیی سێیەم لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست
10 کانوونی یەکەم
- بیروڕا
- 19 کانوونی یەکەم
پاڵپشتیکردنی سوورییەکان لەبوونیادنانی دیموکراسییان ئەرکە
- بیروڕا
- 17 کانوونی یەکەم
گۆڕانكارییەكانی ناوچەكە و گەڕێكی نوێی پێكهێنانی كابینەی نوێ
- بیروڕا
- 17 کانوونی یەکەم
گۆڕانكارییەكانی ناوچەكە و گەڕێكی نوێی پێكهێنانی كابینەی نوێ
- بیروڕا
- 16 کانوونی یەکەم
تووندوتیژیی میدیایی
- بیروڕا
- 15 کانوونی یەکەم
كەوتنی بەشار ئەسەد و ئومێدێك بۆ ئاگربەست لە غەززە
